بیرونی کاشانی, راضیه, باقری نوع پرست, خسرو, زیباکلام منفرد, فاطمه. (1392). تبیین عناصر منطقی ـ اخلاقی در فلسفه اجتماعی ابنسینا. حکمت سینوی (مشکوة النور), 17(49), 23-41.
راضیه بیرونی کاشانی; خسرو باقری نوع پرست; فاطمه زیباکلام منفرد. "تبیین عناصر منطقی ـ اخلاقی در فلسفه اجتماعی ابنسینا". حکمت سینوی (مشکوة النور), 17, 49, 1392, 23-41.
بیرونی کاشانی, راضیه, باقری نوع پرست, خسرو, زیباکلام منفرد, فاطمه. (1392). 'تبیین عناصر منطقی ـ اخلاقی در فلسفه اجتماعی ابنسینا', حکمت سینوی (مشکوة النور), 17(49), pp. 23-41.
بیرونی کاشانی, راضیه, باقری نوع پرست, خسرو, زیباکلام منفرد, فاطمه. تبیین عناصر منطقی ـ اخلاقی در فلسفه اجتماعی ابنسینا. حکمت سینوی (مشکوة النور), 1392; 17(49): 23-41.
تبیین عناصر منطقی ـ اخلاقی در فلسفه اجتماعی ابنسینا
2استاد گروه روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران
3دانشیار گروه روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران
چکیده
بررسی عناصر منطقی در اخلاق اجتماعی از موضوعاتی است که ابنسینا از طریق تبیین گزارههای اخلاقی و تحلیل محتوای آن انجام داده است. وی، اجتماع را خاستگاه اخلاقیات معرفی میکند و آن را به منزله بستری که اخلاقیات از آن بر میخیزد و سپس در همان بستر فضایل اخلاقی استوار میشود، معرفی میکند. در این بین منطق را به منزله ابزاری برای بررسی و استواری این امور در اختیار میگذارد. مسئله اصلی در این تحقیق آن است که چگونه ابنسینا در تعیین سعادت اخلاقی هم به جنبههای عقلانی و هم به جنبههای اجتماعی اخلاق توجه کرده است. در راستای حل این مسأله ابن سینا برای تعیین حدود عقلانیت و عقلایی بودن، دین را به منزله چارچوب قوانین معرفی و با تحلیل گزارههای اخلاقی در مشهورات جدلی، خاستگاههای متفاوتی برای اخلاق در نظر دارد. ضمن اینکه بر این اساس، علاوه بر سازگاری با دین، معیار ارزیابی منطقی برای اصول اخلاقی معرفی میکند؛ زیرا وی با مشخص کردن جایگاه گزارههای اخلاقی در منطق، و تعیین ارزش یقینآوری گزارهها، معیار ارزیابی آنها را نیز از همان حوزه ارائه میدهد.
1PhD In Training and Educational Philosophy/ Tehran University
2Professor of Educational Sciences and Psychology department / Tehran University
3Associate Professor of Educational Sciences and Psychology department / Tehran University
چکیده [English]
Examining the logical elements in the social ethics is among the subjects that Ibn Sina has done through the explanation of ethical statements and analysis of its content. He presents society as the origin of the morality and he introduces society as a background which morality derives from it and then in the same background moral virtues are groonded. In the meantime he introduces logic as an instrument for the study and grounding these affairs. The main issue in this study is to determine the moral happiness Ibn Sina pays attention to both in its rational aspects and to its ethical aspects which includes social ethics and regulates the relation of individuals in society and with each others. To specify the limits of rationality and being rational, he presents religion as the framework of law making and by an analysis of moral statements in generally accepted opinions under the topic of dialectics considers different origins for morality. Incidentally, on this basis beside the compatibility with religion, he introduces a criterion of logical appraisal for morality. For by determining the place of moral statements in logic and specifying the value of statement which have categorizal certainty, he presents the criterion for their appraisal from the same area.
کلیدواژهها [English]
Ibn Sina, logic, moral statements, concepts, general, accepted opinions, moral happiness, religious law, society