صفحه اصلی فهرست مقالات مشخصات مقاله
حکمت سینوی (مشکوة النور)
شماره‌های پیشین نشریه
دوره دوره 23 (1398)
دوره دوره 22 (1397)
دوره دوره 21 (1396)
دوره دوره 20 (1395)
دوره دوره 19 (1394)
دوره دوره 18 (1393)
دوره دوره 17 (1392)
دوره دوره 16 (1391)
دوره دوره 15 (1390)
دوره دوره 14 (1389)
دوره دوره 13 (1388)
دوره دوره 12 (1387)
دوره دوره 11 (1386)
فلاحی, اسدالله. (1389). گزاره ماهوی نزد ابن‌سینا و جهت سور. حکمت سینوی (مشکوة النور), 14(43), 66-86.
اسدالله فلاحی. "گزاره ماهوی نزد ابن‌سینا و جهت سور". حکمت سینوی (مشکوة النور), 14, 43, 1389, 66-86.
فلاحی, اسدالله. (1389). 'گزاره ماهوی نزد ابن‌سینا و جهت سور', حکمت سینوی (مشکوة النور), 14(43), pp. 66-86.
فلاحی, اسدالله. گزاره ماهوی نزد ابن‌سینا و جهت سور. حکمت سینوی (مشکوة النور), 1389; 14(43): 66-86.

گزاره ماهوی نزد ابن‌سینا و جهت سور

مقاله 4، دوره 14، شماره 43، بهار و تابستان 1389، صفحه 66-86  XML اصل مقاله (1.43 MB)
نویسنده
اسدالله فلاحی
2ـ استادیار گروه فلسفه دانشگاه زنجان
چکیده
ابن‌سینا با آن‌که به تمایز میان «جهت حمل» و «جهت سور» تصریح کرده است، در عمل، تنها به جهت حمل و تقسیمات آن پرداخته و از جهت سور و اهمیت آن در فلسفه اسلامی غافل مانده است. یکی از کاربردهای جهت سور، حمل نوع بر جنس است. به نظر ابن‌سینا، در گزاره «حیوان انسان است» اگر نظر به افراد حیوان باشد، جهت گزاره جهت ضرورت یا امتناع خواهد بود، اما اگر نظر به حقیقت و ماهیت حیوان باشد، جهت آن امکان است. گزاره دال بر امکان حمل نوع بر جنس (مانند «حیوان انسان است به امکان») گزاره‌ای است که در منطق قدیم نامی برای آن وضع نشده است و از این رو، آن را «گزاره ماهوی» می‌نامیم. گزاره ماهوی در قالب هیچ یک از تقسیم‌بندی‌های رایج منطق قدیم نمی‌گنجد؛ زیرا این گزاره نه شخصیه است، نه طبیعیه، نه مهمله و نه محصوره، چنان که نه حمل اولی است و نه حمل شایع. راز بیرون ماندن گزاره ماهوی از تقسیم‌بندی‌های رایج این است که این تقسیم‌بندی‌ها تنها برای گزاره‌های مطلقه و گزاره‌های موجهه به «جهت حمل» هستند در حالی که گزاره ماهوی را اصولا نمی‌توان جهت حمل دانست، بلکه باید آن را «جهت سور» به شمار آورد.
کلیدواژه‌ها
ضرورت؛ امکان؛ گزاره ماهوی؛ جهت حمل؛ جهت سور
موضوعات
مسائل منطقی
عنوان مقاله [English]
Essential Proposition in Ibn Sina and de dicto Modality
مراجع
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,336
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 584