نوع مقاله: علمی- پژوهشی

نویسندگان

• لیلا کیانخواه ¹
• رضا اکبریان ²
• محمد سعیدی مهر ³

¹ دکترای حکمت مشاء از دانشگاه تربیت مدرس

² استاد گروه فلسفه وحکمت دانشگاه تربیت مدرس

³ دانشیار گروه فلسفه وحکمت دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

در طول تاریخ فلسفه، ابن‏ سینا نخستین فیلسوفی است که بحث از موضوع و تعریف علم مابعدالطبیعه را به عنوان یک مسئله مهم متافیزیکی مطرح کرده و آن ‏را مطلع الهیات شفاء قرار داده است. دیدگاه ابن‏ سینا در باب موضوع و تعریف مابعدالطبیعه بسیار متأثر از اثر ماندگار حکیم ابونصر فارابی با عنوان رساله اغراض مابعدالطبیعه است. تأمل در عبارات فارابی در این رساله، نشان دهنده میزان تأثیر دیدگاه فارابی در مورد مابعدالطبیعه، بر اندیشه ابن‏ سینا است؛ تا حدی که می‌توان گفت که ساختار کلی نظام مابعدالطبیعی ابن‏ سینا بر اساس مفاد این رساله شکل گرفته است و همان گونه که خود ابن‏ سینا در زندگی‏نامه‏ اش بدان معترف است، در مابعدالطبیعه، مدیون این اثر فارابی است. البته به رغم وجود شباهت‏ های فراوان این دو اثر، تمایزات مهمی نیز بین آن‏ها مشاهده می‌شود که نشان‏ دهنده ابتکارات و نوآوری‌های ابن‏ سینا در بحث موضوع و تعریف مابعدالطبیعه نسبت به مباحث فارابی در رساله اغراض است.

کلیدواژه‌ها

• ابن‏ سینا
• موضوع مابعدالطبیعه
• موجود بما هو موجود
• تعریف مابعدالطبیعه
• فارابی
• اغراض مابعدالطبیعه

موضوعات

• درباره فلسفه

عنوان مقاله [English]

Definition and the Subject of Metaphysics from Ibn Sina Point of View: A Study on the Influence of Farabi’s Treatise of the Objectives of Metaphysics

نویسندگان [English]

• Leila Kiankhãh ¹
• Rezã Akbariãn ²
• Mohammad Saeedi Mehr ³

¹ PhD in Philosophy, Tarbiat Moddares University

² Professor of philosophy & theology department, Tarbiat Modares University

³ Associate Professor, philosophy & theology department, Tarbiat Modares University

چکیده [English]

Throughout the history of philosophy, Ibn Sina is the first philosopher who has propounded a discussion about the subject and definition of the science of metaphysics as an important metaphysical problem and has made it a prologue to the theology of Shifa. Ibn Sina’s view point on the subject and definition of metaphysics is strongly influenced by Abu Nasr Farabi’s enduring work named Treatise on the Objectives of Metaphysics. Speculation on the phrases of Farabi in this treatise indicates the degree of Farabi’s point of view influence in the case of mataphysics on the thought of Ibn Sina. To a certain extant it can be said that the general structure of the metaphysical system of Ibn Sina has been shaped on the basis of this treatise contents and as Ibn Sina confesses in his own autobiography, in metaphysics he owes much to this work of Farabi. Of course, despite abundant similarities between the two works, important difference can also be observed between them which shows the innovations and novelties of Ibn Sina in his discussion on the subject and definition metaphysics in comparison with Farabi’s discussions in his treatise on the objectives of Metaphysics.

کلیدواژه‌ها [English]

• Ibn Sina
• The subject of metaphysics
• existent qua existent
• definition of metaphysics
• FARABI
• the Objectives of Metaphysics

عنوان مقاله [العربیة]

تعریف ما وراء الطبیعة و تبیینه من وجهة نظر ابن‏ سینا: دراسة تأثیر رسالة أغراض ماوراءالطبیعة للفارابی

چکیده [العربیة]

إن ابن‏ سینا أول فیلسوف طرح قضیة ماوراءالطبیعة و اهتم بتحدیدها کقضیة میتافیزیقة هامة طیلة تاریخ الفلسفة و جعلها مطلعا لالهیاته فی کتاب "الشفاء". تأثرت وجهة نظر ابن‏ سینا فی مجال هذه القضیة و تعریفها برسالة "أغراض ماوراءالطبیعة"، الأثر الخالد للحکیم أبی نصر الفارابی تأثیراً بالغاً. إن التعمق فی عبارات الفارابی فی هذه الرسالة یدل علی مدی تأثیر وجهة نظره حول ماوراءالطبیعة علی أفکار ابن‏ سینا. حیث یصح التعبیر بتکوین النظام العام لنظریة ماوراءالطبیعة لدی ابن‏ سینا علی أساس فحوی هذه الرسالة و أنه، کما یعترف فی سیرته الذاتیة، مدین لرسالة الفارابی فی هذه النظریة. هذا و علی الرغم من وجود التشابه الکبیر بین هذین الأثرین فإن هناک اختلافات هامة تمیزهما عن بعض، مما یدل علی إبداعات ابن‏ سینا فی قضیة ماوراءالطبیعة و تعریفها بالنسبة للقضایا المطروحة من جانب الفارابی فی رسالة "الأغراض".

کلیدواژه‌ها [العربیة]

• ابن ‏سینا
• قضیة مابعدالطبیعة
• موجود بما هو موجود
• تحدید مابعدالطبیعة
• فارابی
• أغراض مابعدالطبیعة